Kampus Politechniki Lubelskiej
Lublin jest największym ośrodkiem akademickim we wschodniej Polsce, siedzibą 9 wyższych uczelni (5 państwowych i 4 niepublicznych), w których uczy się ok. 70 000 studentów z Polski i z zagranicy (ok. 6 500 cudzoziemców).
Według danych statystycznych z 2018 roku na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej studiowało ok. 22 tys. osób, Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II - ok. 10 tys., Politechnice Lubelskiej - blisko 9 tys., Uniwersytecie Przyrodniczym - blisko 8 tys., Uniwersytecie Medycznym - blisko 7 tys., w Wyższej Szkole Ekonomii i Innowacji - blisko 5,5 tys., Wyższej Szkole Społeczno-Przyrodniczej - ok. 3 tys., Wyższej Szkole Przedsiębiorczości i Administracji - ponad 1,5 tys., Wyższej Szkole Nauk Społecznych - ponad 500 osób.
Kampus Politechniki Lubelskiej zlokalizowany jest przy ul. Nadbystrzyckiej na terenie dawnego folwarku Rury Jezuickie. Jezuici utworzyli go nabywając w 1608 roku folwarki Gawroński, Kilowski, Suszczyński należące wówczas do doktora Kacpra Wilkowskiego. W 1643 roku zakupili folwark Bogaciszewo od Jana Pogorzalskiego, a następnie pola z łąkami od Jana Szczuki, Bartłomieja Piotrowicza (trębacza) i Jana Żórawka. Łącznie nabyli ponad 6 łanów, na których zbudowali budynki gospodarcze dla dworu i poddanych, browar, wiatrak i cegielnię. Ponadto urządzili pasiekę i prowadzili hodowlę ryb. W latach 70. XVII wieku na gruntach jezuickich mieszkały 53 osoby.
W 1774 roku został zbudowany nowy dwór murowany, parterowy, kryty gontem, który w pierwszej połowie XIX wieku został przekształcony na pałacyk przez ówczesnych właścicieli majątku Wojciecha Jakubowskiego i jego żonę Marię z Nalepińskich. Z rodziną Jakubowskich zaprzyjaźniony był inż. arch. Marian Jarzyński, który w 1885 roku poślubił Antoninę Emmę Nalepińską, siostrę Marii Jakubowskiej i był ojcem chrzestnym jej syna Władysława, zmarłego w wieku 2 lat w 1888 r. W kościele św. Pawła w Lublinie są tablice epitafijne Mariana Jarzyńskiego, Władysława i Katarzyny Nalepińskich - rodziców Marii Jakubowskiej oraz jej siostry Stanisławy Janiny Nalepińskiej zmarłej w wieku 17 lat.
Pałac w 1900 roku wniosła w posagu Bronisławowi Michalewskiemu (pochodzącemu z Kębłowa k. Piask) córka Jakubowskich Kamila. Nowi właściciele nadali mu klasycyzującą formę, dodając czterokolumnowy portyk w części środkowej, piętrowe boczne skrzydła i taras w tylnej elewacji. Do dziś zachowała się aleja wjazdowa ze szpalerem starych drzew.
W tak historycznym miejscu została utworzona uchwałą Rady Ministrów z dnia 13 maja 1953 roku Wieczorowa Szkoła Inżynierska, po 12 latach przekształcona w Wyższą Szkołę Inżynierską, a w 1977 w Politechnikę Lubelską. Początkowo przekazano uczelni 2 hektary terenu przy ul. Nadbystrzyckiej, zaś kolejne 12 hektarów w 1972 r. Projekt urbanistyczny miasteczka uczelnianego opracowali architekci: Jerzy Androsiuk, Stanisław Fijałkowski, Rita i Tadeusz Nowakowscy i Janusz Makowiecki. Na terenie kampusu powstały gmachy naukowo-dydaktyczne, 4 domy studenckie, stołówka i obiekty sportowe (obecnie są tu korty tenisowe, boisko do siatkówki i piłki nożnej oraz siłownia na wolnym powietrzu). W 2001 roku pałacyk został zaadaptowany na rektorat (poprzednio mieścił się w pałacu Sobieskich przy ul. Bernardyńskiej 13), a dawny spichlerz z 1. połowy XIX wieku stał się siedzibą Lubelskiego Forum Pracodawców (od 2006) i Konsulatu Honorowego Peru (od 2018).
W strukturze organizacyjnej Politechniki Lubelskiej funkcjonuje obecnie 6 wydziałów: Wydział Mechaniczny, Wydział Elektrotechniki i Informatyki, Wydział Budownictwa i Architektury, Wydział Inżynierii Środowiska, Wydział Zarządzania i Wydział Podstaw Techniki oraz 12 jednostek międzywydziałowych i ogólnouczelnianych, m.in. Biuro Projektów, Centrum Informatyczne, Centrum Innowacji i Transferu Technologii, Uczelniane Laboratorium Innowacyjnych Technik Pomiarowych, Biuro Rzecznika Patentowego.
W latach 2007 – 2013 kampus uzyskał nowoczesną formę architektoniczną po modernizacji starych gmachów i budowie nowych: Centrum Innowacji i Zaawansowanych Technologii (arch. Andrzej M. Chołdzyński) oraz Wschodniego Innowacyjnego Centrum Architektury (proj. dr inż. arch. Jan Wrana, dr inż. arch. Bartłomiej Kwiatkowski).
Na terenie miasteczka Politechniki Lubelskiej znajduje się kościół parafialny pw. Przemienienia Pańskiego, zbudowany w 1990 roku. Obecnie trwa budowa nowej świątyni naprzeciwko kampusu, po drugiej stronie ul. Nadbystrzyckiej. Stary drzewostan i nowe nasadzenia utworzyły park, z którego roztacza się widok na dzielnicę Wrotków i Stadion Arena.
Tekst i zdjęcia: Maria Wiśnioch-Filo
Bibliografia:
Ks. L. Zalewski, Katedra i jezuici w Lublinie, Wydawn. Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 1947, s. 18-19, 197-198;
H. Gawarecki, Ulice Lublina, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1976, s. 54, 60-61;
Lublin. Przewodnik, Wydawnictwo Gaudium, Lublin 2012, s. 376, 378;
I. Kowalczyk, A. Szymula, Pałace i dwory, Lublin 2019, s. 155-156;
Księgi urodzeń, małżeństw i zgonów Parafii św. Pawła Nalepińskich, Jakubowskich, Michalewskich na stronie: Lubelskie Korzenie;
Strona Politechniki Lubelskiej
