Koło Przewodników Miejskich i Terenowych

im. M. S. Pajdowskiego w Lublinie

Kościół ewangelicko-augsburski

Z historią kościoła ewangelicko-augsburskiego Świętej Trójcy w Lublinie zapoznała nas w dniu 11 marca kurator Jolanta Szafrańska. Przywilej na jego budowę wydał 25 sierpnia 1784 roku król Stanisław August Poniatowski, a jego głównym fundatorem był radny magistratu Jan Piaskowski.

Kościół wzniesiono w latach 1785 – 1788 według projektu architekta Fryderyka Zilcherta w stylu klasycystycznym, prace rzeźbiarskie wewnątrz kościoła, jak np. kapitele pilastrów, wykonał rzeźbiarz Flagler. Wyposażenie pochodzi z kościoła luterańskiego w Piaskach, są to barokowa ambona i wczesnobarokowy ołtarz, w którym umieszczono dwustrefowy obraz Świętej Trójcy z ok. 1628 roku z warsztatu niderlandzkiego lub niemieckiego (w górnej części – Ukrzyżowanie, w dolnej – Ostatnia Wieczerza).

W skromnym surowym wnętrzu jest jeszcze jeden obraz nieznanego malarza z XVIII wieku - portret Stanisława Augusta Poniatowskiego. Z przełomu XIX i XX wieku pochodzą eklektyczne ławki, obudowa drzwi wejściowych i chrzcielnica. Prospekt organowy wykonano w 1912 roku. Pod chórem znajdują się liczne tablice trumienne upamiętniające zasłużonych dla Lublina ewangelików, na wewnętrznych ścianach kościoła – kilka tablic epitafijnych lubelskich pastorów: Karola Jonschera, Simona Puscha, Tobiasza Baucha, Aleksandra Schoeneicha, Jana Karge, Augusta Diehla i Jakuba Glassa oraz epitafia przemysłowców: Augusta Karola Vettera, braci Edwarda i Henryka Jana Krausse. Jedyny nagrobek w kościele kryje szczątki Paula von der Howena, ośmioletniego syna zastępcy dowódcy twierdzy zamojskiej.

Na zakończenie kurator Jolanta Szafrańska pokazała nam godło reformacji, tzw. „Różę Lutra” z pięcioma płatkami symbolizującymi doktrynę kościoła luterańskiego: Sola scriptura (tylko pismo), Solum verbum (Słowo Boże), Solus Chrystus (tylko Chrystus), Sola gratia (tylko łaska), Sola fide (tylko wiara).

Na terenie parafii znajduje się budynek plebanii z XVIII wieku, w którym są dwa obrazy Ukrzyżowanie i Widok kościoła ewangelicko-augsburskiego Św. Trójcy pędzla Karola Westfala sprzed 1918 roku. Przy obecnej ul. I Armii Wojska Polskiego były jeszcze dwa budynki: szpital-przytułek dla ubogich i szkoła elementarna (obecnie nie istnieją). Obok świątyni jest stary cmentarz ewangelicki z nielicznymi nagrobkami, natomiast nowy XIX-wieczny cmentarz zlokalizowany jest przy ul. Lipowej.

O dziejach Parafii ewangelicko-augsburskiej w Lublinie, która liczy obecnie ok. 200 osób oraz o Marcinie Lutrze, twórcy reformacji w 1517 roku można przeczytać w wydanej w 2007 roku publikacji pod redakcją ks. dr. Dariusza Chwastka.

Dokumentację fotograficzną sporządził Jerzy Frąk.

Publikacje:

Historia przewodnictwa
turystycznego w Lublinie: