Koło Przewodników Miejskich i Terenowych

W dniu 17 grudnia organizatorami uroczystości poświęconych ofiarom "Sonderaktion Lublin" wymierzonej przeciwko lubelskiej inteligencji byli: Oddział Miejski PTTK im. Aleksandra Janowskiego w Lublinie, Koło Przewodników Miejskich i Terenowych PTTK oraz Muzeum Martyrologii „Pod Zegarem”. Znaczącą pomoc w organizacji uroczystości okazali organizatorom Urząd Miasta Lublin, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II i Parafia pw. MB Wspomożenia Wiernych.

W czasie tzw. „Sonderaktion Lublin” aresztowano w listopadzie 1939 roku nauczycieli, sędziów, adwokatów oraz księży, a wśród nich biskupów Mariana Fulmana i Władysława Gorala. Zatrzymanych umieszczono w celach więzienia na Zamku. W przeddzień świąt Bożego Narodzenia, 23 grudnia 1939 roku, na cmentarzu żydowskim przy ul. Siennej funkcjonariusze 102. batalionu policji niemieckiej rozstrzelali dziesięciu przedstawicieli lubelskiej inteligencji.

Byli to: Józef Dańkowski - starosta lubelski, Tadeusz Illukiewicz - starosta lubartowski, Stanisław Bryła - sędzia Sądu Okręgowego, wicewojewoda lubelski, Bolesław Sekutowicz - prezes Sądu Apelacyjnego, parlamentarzysta, członek Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, Edward Lipski – adwokat, radca  Urzędu Wojewódzkiego, Władysław Rutkowski – adwokat, urzędnik Prokuratorii Generalnej, ks. prof. Michał Niechaj i prof. Czesław Martyniak - pracownicy naukowi Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Antoni Krzyżanowski - dyrektor Gimnazjum im. Wacławy Arciszowej i Tadeusz Moniewski - dyrektor Gimnazjum im. Stanisława Staszica oraz członek Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego.

Uroczystości rozpoczęły się Mszą św. w kościele pw. MB Wspomożenia Wiernych, której przewodniczył ks. prof. Andrzej Kiciński - prorektor KUL. W koncelebrze wzięli udział ks. prof. Andrzej Maryniarczyk - salezjanin i ks. prof. Rafał Charzyński, który wygłosił homilię.

W ceremonii religijnej i Apelu Pamięci udział wzięli przedstawiciele władz wojewódzkich, samorządowych i miejskich, Muzeum Lubelskiego i Państwowego Muzeum na Majdanku, nauczyciele i młodzież z IV LO im. S. Sempołowskiej, przewodnicy PTTK i mieszkańcy Lublina, którzy godnie uczcili pamięć zasłużonych dla Lublina i regionu osób. W ceremonii uczestniczyły rodziny więźniów Zamku Lubelskiego: prof. Biruta Skrętowicz i mgr Bożena Charzyńska - córki śp. prof. KUL Czesława Martyniaka, Ewa Bajkowska - wnuczka śp. Bolesława Sekutowicza oraz Leszek Krzyżanowski - wnuk śp. Antoniego Krzyżanowskiego. W hołdzie zamordowanym złożono wieńce i kwiaty oraz zapalono znicze. 

Dokumentację fotograficzną sporządził Wojciech Filo.